Vijf vragen aan huisarts Marieke Kerstens
“Je kunt er zelf voor kiezen om iets belangrijk te maken in je leven”
Patiënten in haar spreekkamer kan het niet ontgaan: de passie van huisarts Marieke Kerstens voor leefstijl. “De Schijf for Life hangt achter mij en ik werk veel met het leefstijlroer. Vaak zeg ik: ‘In de dierentuin heeft elke diersoort een speciaal dieet. Terwijl wij alles maar in onze mond stoppen en verwachten dat ons lichaam daar goed op gaat.”
Gezond eten, bewegen en met name ontspannen brengt ze dagelijks te sprake en vindt dat dat de normaalste zaak mag worden in alle praktijken. “Als huisarts hoef je niet zelf de hele leefstijlverandering te begeleiden, maar je moet het gesprek over leefstijl wel kunnen voeren. Daardoor laat je horen dat je het belangrijk vindt.”
Naast huisarts is Marieke gecertificeerd mindfulness trainer. Tijdens een nascholing kwam ze in contact met mindfulness. “Gezien de grote positieve verandering die dit op mijn eigen leven had, wilde ik me verdiepen. Vooral om te zien wanneer patiënten baat kunnen hebben bij een doorverwijzing naar mindfulness. Heel veel problemen die wij zien zijn stress gerelateerd; verkeerd ademen, hoofdpijn, stress in het lijf, rugpijn, buikpijn. Bij minimaal de helft van de mensen op mijn spreekuur gaat er ergens iets mis op het gebied van ontspanning.”
1. Met welke tip kan iedereen morgen starten?
“Haal eens diep adem, doe je ogen dicht en voel hoe je er bij zit voordat je de dag begint. Hoe voel ik me, wat heb ik nodig en wat kan ik daar nu aan doen. Vraag jezelf af welke kleine stap je nu kunt zetten en zet een intentie, zoals slaap vanavond prioriteit nummer 1 maken of afspreken dat je vandaag geen wijntje drinkt of alleen onbewerkt eet. Kies één ding dat je nu kan doen door te voelen wat je nu nodig hebt. Vaak willen we dingen veranderen omdat dat zou horen; het hoort om meer te sporten, het hoort om gezond te eten. En niet omdat dat de behoefte is van je lijf. Ik ben van nature impulsief en kan altijd wel dingen verzinnen die ik (anders) zou willen doen. Dan maak ik een plan om er na drie dagen achter te komen dat het niet haalbaar is. Op die manier ontstaat het gevoel van falen. Met deze oefening zorg je dat het haalbaar is. Soms denk ik: ‘ik zou gaan hardlopen vanavond, maar ik voel me zo moe, daarom ga ik wandelen. In plaats van wandelen te zien als een teleurstelling, besef ik me dat ik anders niks had gedaan. Het geeft mij overzicht en invloed.”
2. Wat zou iedere zorgverlener moeten weten?
“Ik vind dat iedere zorgverlener preventie veel meer op de voorgrond moet hebben. Besef dat je niet zelf de hele leefstijlbegeleiding hoeft te doen, maar dat je het gesprek erover wel moet kunnen voeren. Investeer in een netwerk om naar toe te verwijzen en mee samen te werken. Signaleren, motiveren en doorverwijzen. Veel onderzoeken laten zien dat als jij alleen al laat horen wat je belangrijk vindt, dat dat echt wat teweeg breng bij patiënten.”
3. Wie inspireert je?
“Primatoloog Dr. Jane Goodall inspireert mij omdat zij zegt dat iedereen een keuze heeft om een beslissing te maken. We kunnen ons hoofd nog wel eens afsluiten ten gunste van ons gedrag; dat dier is toch al dood, apen hebben geen karakter of dieren hebben geen gevoel. Gedachten waaraan je vasthoudt zodat je je gedrag niet hoeft te veranderen en bijvoorbeeld wel vlees blijft eten. Van haar heb ik meegekregen dat je je mag uitspreken en mag staan voor de natuur en voor de dieren. Je kunt er zelf voor kiezen om iets belangrijk te maken in je leven. Zij was echt mijn boegbeeld toen ik besloot om geen dieren meer te eten. En ook nu ik bezig ben met leefstijlgeneeskunde en plantaardig eten.”
4. Welk nieuws van de laatste tijd gaf jou moed?
“In no time heeft Eric Adams (burgemeester van New York sinds januari 2022) 11 ziekenhuizen in New York plantaardig gemaakt. Hij doet het gewoon. Dat polderen, dat ja maar, dat laten we anders beginnen met de bedrijfskantine. Nee… Hup, gewoon doen en dat vind ik fantastisch! Als je foto’s van hem googelt, dan zie je dat hij een lunchbox bij zich heeft voor zijn plantaardige lunch. Een down to earth man die, net als Jane Goodall, zegt: ‘we gaan het gewoon doen’.”
“Als huisartsopleider ben ik een paar keer per jaar aanwezig bij een opleiding tweedaagse. We zitten dan in zo’n greenwashing hotel dat reclame maakt met het gebruik van groene energie en hergebruik van handdoeken, maar ’s avonds allemaal vis en vlees op de kaart heeft. Ik heb dat aangekaart bij het opleidingsinstituut, waarop er ook meteen actie werd ondernomen en het gehele dieet nu plantaardig is. Sommige mensen gaan dan zeuren en dat mag ik wat meer loslaten. Je maakt een punt voor de goede zaak. Het gaat over gezondheid en we zijn allemaal artsen. Laten we een voorbeeld stellen.”
5. Welk gerecht mag niet ontbreken op het menu van zorginstellingen?
“Ik denk dat maaltijdsoepen overal op de kaart moeten. Iedereen lust wel soep en bij soep valt het niet op dat er geen vlees of zuivel in zit. Soepen zijn altijd lekker en je er heel veel groente in kwijt, zonder dat je heel expliciet nieuwe smaken aanbiedt aan mensen in zorginstellingen.”
