“Een plantaardige toekomst is nodig én haalbaar”

Het eerste congres van PAN Nederland is een feit! Met 150 bezoekers was de congresdag in de Janskerk in Utrecht afgelopen zaterdag uitverkocht. Het congres kende een indrukwekkende line-up met sprekers als diëtist-onderzoeker Wendy Walrabenstein, huis- en leefstijlarts Jon Brouwers van ‘Bloeizone’ Bakkeveen, arts-onderzoeker en AIOS medische milieukunde Myrthe Frissen, strategisch directeur PAN International Niklas Oppenrieder en Arie Boomsma van de Vondelgym. Vanuit verschillende invalshoeken werd gesproken over het belang van (meer) plantaardige voeding in de gezondheidszorg; voor de patiënt, in het ziekenhuis, voor het dorpsleven en voor de planeet.

Onze voorzitter Carlijn Wagenaar: “Vandaag hebben we gezien dat een plantaardige toekomst nodig, maar óók haalbaar is. Waar nu gericht wordt op aandoeningen, wordt straks gericht op preventie”.

“Je leeft precies in de goede tijd om dingen te veranderen” 

We mochten veel diëtisten, artsen, verpleegkundigen, reumatologen en studenten verwelkomen. Het congres werd zeer goed ontvangen door bezoekers. Velen vonden het waardevol om gelijkgestemden in de zorg te ontmoeten. Er werden veel vragen gesteld en er werd over en weer veel genetwerkt. Eén van de bezoekers vertelde: “Het sterkt me dat er een organisatie is en ik niet een roepende in de woestijn ben”. Bezoekers gaven ook terug dat ze de sfeer positief vonden en dat de dag hen energie gaf. “Mensen spreken met zoveel passie, je gaat echt gevoed naar huis”. En ook: “Je leeft precies in de goede tijd om dingen te veranderen”.

Een korte terugblik op deze impactvolle dag  

De wereld van PAN Nederland
Walter Bouwmans, huisarts en mede-oprichter van PAN Nederland, startte de dag met de jonge geschiedenis van onze vereniging. Walter: “Inspirerend om te zien dat meer en meer mensen doorkrijgen wat gezonde plantaardige voeding met de mens kan doen. Kransslagadervernauwingen zijn potentieel omkeerbaar met leefstijlinterventies!”

Nieuw leefstijlprogramma in de steigers: Plants for Health 

Omkeerbaarheid van jicht

Diëtist-onderzoeker Anna Kretova doet met de DIEGO-studie (A DIEt for the treatment of GOut) onderzoek naar het effect van een onbewerkt plantaardig voedingspatroon bij patiënten met jicht. Anna: “Uit studies weten wij dat het risico op jicht voor 25% door genetische factoren wordt bepaald, wat betekent dat 75% voortkomt uit leefstijl. Voeding is één van de belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van chronische ziekten, en toch wordt het zelden besproken in de spreekkamer.” Vervolgens legde Anna uit hoe zij leefstijl bespreekbaar maakt: “Als mensen eenmaal begrijpen wat voeding in het lijf doet, zijn ze bereid om veranderingen te maken”.

Stand-up comedian Howard Komproe deed aan dit onderzoek mee en deelde hoe hij, met vallen en opstaan, zijn best doet om gezonder te eten. “Sinds ik plantaardiger ben gaan eten, heb ik geen jichtaanvallen meer gehad”. Als organisator van de BBQ Battles deed hij een positieve onthulling: “Een deel van de battles zullen deze zomer volledig plantaardig zijn!”

Leefstijl als medicijn

Jon Brouwers bouwt aan een bloeizone op Friese bodem. Geïnspireerd door de Blue Zones, plaatsen op de wereld waar mensen het langst gezond leven, zet ze zich als huis- en leefstijlarts in voor een gezonder leven voor de inwoners van Bakkeveen. Jon: “70 tot 80 procent (!) van de consulten bij de huisarts is leefstijl gerelateerd. Minder stress, meer slaap en het mediterrane dieet vermindert lichamelijke klachten”.

Er bestaan geen gezonde mensen op een ongezonde planeet 

Strategisch directeur van PAN International Niklas Oppenrieder en AIOS medische milieukunde Myrthe Frissen schetsten hoe onze gezondheid samenhangt met de gezondheid van onze planeet. Myrthe: “De aarde heeft koorts. Het tijdsframe om hier wat aan te doen wordt steeds nauwer”. Ze legde uit dat een plantaardig voedingspatroon de meeste mogelijkheden biedt voor duurzame productie en het minimaliseren van voedselverspilling. “De allergrootste verspilling is de conversie van plantaardig naar dierlijk; 1 portie vlees staat gelijk aan 14 porties mais en 10 badkuipen water”. Niklas: “By making a whole food plant based diet the standard, we can work on eliminating global diet-related deaths”.

Tafelgesprek over voeding in het ziekenhuis
Dagvoorzitter Kevin van den Berg ging voor een goed gesprek over voeding in het ziekenhuis om tafel met traumachirurg in het Dijklander Ziekenhuis Anja van IJsseldijk, directeur stichting Alliantie Voeding in de Zorg Menrike Menkveld, Chef-kok Hotelschool The Hague Mark Holst en diëtist Wendy Walrabenstein. Duidelijk werd dat ‘binnen en buiten het ziekenhuis’ twee verschillende werelden zijn. Wendy: “Binnen de klinische diëtetiek zijn we erg gefocust op energie- en eiwitrijke voeding. Als mensen eiwitrijke voeding consumeren en daarbij bewegen, wordt de opnameduur verkort. Eenmaal thuis is een goede overdracht naar de eerstelijns diëtist nodig voor het opbouwen van een duurzaam voedingspatroon”. Anja van IJsseldijk pleit voor een gezond, preventief voedingspatroon: “We moeten een transitie maken naar vezelrijk eten, in alle kleuren van de regenboog”. Menrike, onder meer betrokken bij ‘Goede Zorg Proef Je’ voor een gezond voedingsaanbod in ziekenhuizen waar ruim 40 ziekenhuizen aan meedoen: “Het ziekenhuis is een huis van gezondheid, dus daar moeten we het goede voorbeeld neerzetten”.

Volharden in gezonde keuzes
Tot slot zette Arie Boomsma de zaal (letterlijk) in beweging. Het stellen van een concreet doel is essentieel om tot gedragsverandering te komen en om te volharden. Hij maakte inzichtelijk welk effect je leefomgeving daarin kan hebben: “Het aanpassen van de omgeving is essentieel voor het bepalen en halen van je doel”.